Düşük komplikasyon oranı ,  kilo vermede etkili olması , günden güne artan obezite oranı , ekonomik cazibesi , denetim yetersizliği vb. sebeplerle önü alınmaz bir biçimde popülerleşen bariatrik cerrahi belki de en çok sosyal medyada konuşuluyor . Artan tüp mideli veya bariatrik cerrahi geçirmiş hasta sayısı ve hekimlerin ‘’ daha çok vaka ( ameliyat ) yapmak istemesi ‘’ birtakım bilim ve etik dışı durumların oluşmasına sebep oluyor . Şöyle ki , ameliyat geçirmiş bir kişi , kişisel deneyimlerini bilimsel gerçeklik olarak kabul edip , sosyal medya ve çeşitli yollar vasıtasıyla insanlara aktarabiliyor . Üstelik bunları ‘’koordinatör ‘’  adıyla yaparak bu işten maddi kazanç elde edildiği su götürmez bir gerçek. Şimdilerde neredeyse her hekimin bu şekilde bir ‘’koordinatörü’’ bulunuyor . Elbette bu işi hakkıyla yapanları , tıbbi , bilimsel ve etik sınırlar konusunda hassas olanları ayrı bir yerde tutmak gerekiyor . 

Sosyal medyanın bariatrik cerrahide önemli bir yeri olduğunu düşünerek bu konuda yapılan araştırmaları sizlerle paylaşmak istiyorum . Ancak ondan önce bilgi kirliliğini önlemek ve bir şekilde ulaştığınız bilgiyi doğrulamak için yapılması gereken birkaç öneriyi örneklerle sıralamak istiyorum ;

1. Sorunuzu doğru şekilde sorun  

Örnek 1 :  yhaaa saçlarım dökülüyor , ne yapacağım ??

Örnek 2 : canım çok sigara istiyor , ikinci günüm , içmem de sakınca var mı ? 

Örnek 3 : Püre dönemindeyim kebap yiyebilir miyim ?

Gibi cevapları kaçınılmaz olarak sizin zararınıza olabilecek sorular sormaktan kaçının . Binlerce insan sizin bu sorularınızı görüyor , elbette sigara içip sıkıntı yaşamayanlar vardır veya denediği birtakım yöntemlerle saç dökülmesi konusunda kendine göre çözümler bulan biri mutlaka çıkacaktır . Ancak unutmayın ki  bazı uygulamalar hayatınızı bile riske atabilir. ( örneğin demir değerleri düşük olan biri için demir takviyesi saç dökülmesini azaltabilir , ancak gereksiz kullanılan demir zehirlenmelere yol açabilir. )
Bu sorular yerine  kendi motivasyonunuzu arttıracak sorular sorabilirsiniz , Örneğin saç dökülmesi sorununuz var ve araştırmak istiyorsunuz , sorunuzu şu şekilde sormanız daha doğru olacaktır 

Örnek 1 : Saçlarım dökülmeye başladı acaba bunun sebebi nedir , ne tür çözümler üretebilirim , hekiminiz nasıl bir tedavi uyguluyor , bunu araştırabileceğim kaynak verebilir misiniz ?

Örnek 2 : Sigara içmek istiyorum bu isteğimi azaltmak için ne yapabilirim . Sizler bu durumla nasıl başa çıktınız?

Örnek 3: Canım kebap istiyor , püre dönemine uygun  yemek tarifleriniz varsa bu isteği azaltabileceğim tarifleri paylaşabilir misiniz ? 

2. Cevapların bilimselliğini araştırın 

Burada yazılan bilgiler de dahil olmak üzere , her bilginin teyite muhtaç olduğunu , bilimin mutlaklık ile çalışmadığını ve aldığınız bilgilerin alanında ünlü bir profesörden bile olsa bilimsel yayınlarla kanıtlanabilir olması gerektiğini unutmayın . Bilim insanları ve başarılı hekimler bilgilerini bilimsel kaynaklara dayandırırlar . Sosyal medyadan alacağınız bilgilerin kaynağını mutlaka sorgulayın  , ( hekim hastasına farklı bilgi vermiş ve hasta bu bilgi kendi algıladığı biçimde size anlatıyor olabilir) . Özellikle kaynağı belirsiz , oradan buradan okuduğu bilgilerle ahkam kesmeye çalışan , ben yaptım oldularla size tavsiye vermeye çalışan kişilerden uzak durun .

Örnek 1 : Ben saçlarıma soda sürdüm iyi geldi. 

Örnek 2 : Ben ameliyattan hemen sonra sigaraya başladım bir şey olmadı . 

Örnek 3: Ben yedim bir şey olmadı . 

Örnek 1  : Turp ve zeytin yağı ile krem yapıp saçlarıma sürüyorum . iyi geliyor.

Örnek 2 :  Suyun içerisinde biraz zencefil atıyorum sigara isteğimi azaltıyor.

Örnek 3 :  Et suyu tüketince kebap yeme isteği kalmıyor. Zaten doygunluk olunca yeme isteği olmuyor .

 



3. Uygulamadan önce hekiminize danışın 

Hekiminize ulaşamıyorsanız , başka bir hekimi deneyin . Hiçbirini yapamıyorsanız uygulamanın yan etkileri ve sakıncalarını pek çok farklı ve bilimsel kaynaktan araştırın . Yan etkisi olabilecek uygulamaları hekime danışmaksızın kesinlikle uygulamaya çalışmayın . Eczacınız size bu konuda yardımcı olabilir. 


Bariatrik Cerrahide Sosyal  Medyanın Önemi 

Bariatrik cerrahi sonrası uzun süreli destek sağlanması başarı için hayati öneme sahiptir. Ameliyat geçiren birçok kişi , destek gruplarına ve bu sayfalara ulaşmak için internete ,özellikle Facebook gibi sosyal medya ortamlarına yöneliyorlar. Bariatrik cerrahiyi düşünen hastaların  çoğunun internetteki grupları kullandığını gösteren kanıtlara rağmen bu grupların asıl içeriği hakkında çok az şey bilinmektedir . ( 1 )

Amerika yapılan bir araştırmada , 2016 yılında 1 ay boyunca  bariatrik cerrahi ile ilgili Facebook sayfa ve grupları izlenerek veriler toplandı . 1 ay sonunda  6800 den fazla mesaj ve cevap incelenerek içeriklerine ayrılmıştır ( depresyon , gelişim , yeme davranışları güvenli bir şekilde kodlanmıştır ) Sonuç olarak bu mesaj ve cevapların;

% 53 -  Bilgilendirme ve tavsiye  
%19   -  Ameliyat sonrası değişimler hakkında yorum 
% 32  -  Diğer üyelere destek verme

yaygın mesaj ve cevap türleri olduğu saptanmıştır . (1)

Kaygı , yeme davranışları , depresyon , beden algısı , kilo önyargısı , alkol ile ilgili soruların daha az olduğu belirlenmiştir. ( 1) 

Yapılan bilimsel değerlendirmeler , internet ortamındaki bariatrik cerrahi grupların , destek almak , fiziksel ve duygusal başarıları paylaşarak kutlamak , ameliyat öncesi hastalar için ‘’ bariatrik yaşam tarzı ‘’ hakkında bilgi sahibi olmak , deneyimler ve uygulamaları dikkate alarak motivasyon , kilo değişimi ve onları bekleyen süreçler hakkında hazırlıklı olmak ve bilgi alışverişinde bulunmak için kullanılabilir. Bu grupları kurup yöneten kişiler paylaşımları ve tavsiyeleri takip etmelidir. ( 1) 
                                   
                                                                                                  Biyokimyager- Bariatrik Yaşam Eğitmeni
                                                                                                                         Alper Habip 

1. Afton M.Koball,Ph.D.,A.B.P.P.a,*, DylanJ.Jester,B.S.b, SarahE.Domoff,Ph.D.c,d, Kara J.Kallies,M.S.b, KarenB.Grothe,Ph.D.,A.B.P.P.e, Shanu N.Kothari,M.D.,F.A.C.S.,F.A.S.M.B.S.f / Surgery for Obesity and Related Diseases ] (2017) 00–00, Examination of bariatric surgery Facebook support groups: a content analysis  , April 24 , 2017 

aDepartment ofBehavioralHealth,GundersenHealthSystem,LaCrosse,Wisconsin
 bDepartment ofMedicalResearch,GundersenMedicalFoundation,LaCrosse,Wisconsin cDepartmentofPsychology,CentralMichiganUniversity,MountPleasant,Michigan
 dCenter forHumanGrowthandDevelopment,UniversityofMichigan,AnnArbor,Michigan eDepartmentofPsychiatryandPsychology,MayoClinic,Rochester,Minnesota
 fDepartmentofGeneralSurgery,GundersenHealthSystem,LaCrosse,Wisconsi